Het ontbijt is de belangrijkste maaltijd van je dag. Als je je dag begint met een goed en gezond ontbijt, bijvoorbeeld ontbijten met havermout, dan zorg je ervoor dat je lichaam genoeg energie krijgt om de dag goed te beginnen. Door te ontbijten zet je je lichaam aan het werk, een van de voordelen van ontbijten is bijvoorbeeld dat je daardoor later op de dag minder honger hebt.
Havermout is een van de producten die je kunt eten bij je ontbijt, bijvoorbeeld verwerkt in een lekkere cruesli, muesli of andere ontbijtgranen dat je kan mixen met yoghurt of kwark. Maar ook havermoutpap is nog altijd populair. Een goed ontbijt moet ook een gezond ontbijt zijn. Naast het ontbijt vind je havermout ook terug in een aantal andere producten zoals koekjes, milkshakes of cupcakes. Havermout is lekker, maar is havermout ook gezond?
Wat is havermout?
Zoals altijd, gaan we eerst even kijken wat havermout nou precies is. Havermout is de gedroogde, gepelde en geknipte variant van haver. Haver is weer een plant afkomstig uit de grassenfamilie. Het is een graansoort die al sinds zo’n 7000 jaar voor Christus geteeld wordt. Haver komt oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië en Zuidoost-Europa. De haver die wij kennen is ontstaan vanuit de wilde haver.
Haver werd vroeger vooral geteeld voor de mens – haverkoeken, haversoep – maar ook voor het vee, door het als veevoer te gebruiken. Ook gebruikte men vroeger voornamelijk haver bij het brouwen van bier, pas later is deze haver vervangen door gerst.
Door de haverkorrels van deze tarwesoort te wassen en te pellen krijg je havermout. Deze korrels worden vervolgens verhit en platgedrukt. Havermout kan weer worden verwerkt in een breed scala aan producten. Er zijn ook havervlokken, deze zijn ongeknipt, maar wel geplet. Je kan de havermout en de -vlokken roosteren om er extra smaak aan te geven. Daarnaast worden ze vaak voorgestoomd zodat de uiteindelijke bereidingstijd korter is.
Is havermout gezond?
Nu wil je natuurlijk weten of havermout gezond is. Ten eerste ligt het er al grotendeels aan hoe je de havermout eet, hoe het verwerkt is. Je snapt misschien wel dat een havermoutkoekje niet zo heel gezond is, vaak zitten hier veel suikers aan toegevoegd om de havermout zoeter en aantrekkelijker te maken.
Het is een stuk gezonder wanneer je havermout door de halfvolle of volle melk of yoghurt strooit. Je kan dan ook nog wat fruit en noten erbij doen. Deze combinatie van yoghurt/melk, fruit/noten en havermout zorgt voor een gezond ontbijt dat prima in de Schijf van Vijf past. Maar het is belangrijk dat je er geen extra zout of suiker doorheen doet, dat maakt het direct weer ongezond.
De voordelen van havermout
Maar wat zijn dan de eigenschappen van havermout die het een gezond product maken? Er zijn een aantal voordelen van havermout die dit een gezonde graansoort maken.
Havermout bevat geen gluten
Een van de grootste voordelen van havermout, is dat het geen gluten bevat. Hierdoor kan het in principe worden gebruikt door mensen die last hebben van glutenintolerantie. Glutenintolerantie – of coeliakie – is een auto-immuunziekte die wordt getriggerd door het eten van gluten. Haver bevat van nature geen gluten en kan dus gegeten worden door mensen die last hebben van deze ziekte.
Helaas is er wel iets dat roet in het eten gooit: haver wordt vaak verwerkt in molens die ook worden gebruikt voor andere tarweproducten die wél gluten bevatten. Door het gebruik van deze machines kunnen er alsnog sporen van gluten in de havermout terecht komen. Mocht je dus havermout willen eten terwijl je last hebt van glutenintolerantie, dan moet er specifiek op het etiket staan dat het voedingsmiddel glutenvrij is.
Havermout verlaagt je cholesterol
Alle volkoren producten zijn over het algemeen goed voor je cholesterolgehalte en hebben zo een positief effect op het risico op hart- en vaatziekten. Havermout heeft specifiek invloed op het LDL-cholesterolgehalte van je bloed.
Deze eigenschap van havermout komt door de vezels die je in deze graansoort tegenkomt, zogenaamde beta-glucanen. Oplosbare vezels die – wanner ze in de darmen terechtkomen – veel vocht kunnen opnemen, een neveneffect is dat ze ook binden aan cholesterol, galzouten en vetzuren zodat onder andere het cholesterolgehalte in je bloed lager wordt.
Dankzij havermout heb je minder honger
Naast dat de vezels van havermout een effect hebben op het cholesterolgehalte, hebben ze ook invloed op je hongergevoel. De vezels zorgen voor een vol gevoel in je maag. De vele oplosbare vezels kunnen veel vocht opnemen, opzwellen en zorgen zo voor een ‘volle maag’. Daarom is het als ontbijt zo geschikt, want door het volle gevoel duurt het heel lang voordat je weer honger krijgt.
Havermout bevat weinig calorieën
Havermout bevat in vergelijking met bijvoorbeeld brood, veel minder calorieën, waardoor je ook kan afvallen met havermout. Deze graansoort bestaat wel voor zo’n 66% uit koolhydraten, die je normaal gesproken moet vermijden bij het afvallen. Echter bevat havermout complexe koolhydraten, die langzaam omgezet worden in energie. Hierdoor blijft je bloedsuikerspiegel goed in balans.
Let wel op dat het belangrijk is om gewoon brood te blijven eten. Havermout bevat namelijk geen jodium, wat noodzakelijk is om je schildklier goed te laten werken. Brood bevat daarentegen wel jodium.
Nadelen van havermout?
De meeste voedingsmiddelen hebben naast voordelen, vaak ook een rijtje nadelen. Bij havermout zijn er echter geen noemenswaardige problemen of gevaarlijke effecten die je kan krijgen bij het eten hiervan.
Het enige waar je eigenlijk op moet letten, is dat je wel gevarieerd blijft eten. Havermout is inderdaad gezond, zorgt voor een vol gevoel, helpt bij het afvallen en is van nature glutenvrij. Daarbij bevat het ook een gezonde dosis aan thiamine, ijzer, vezels en antioxidanten.
Maar het is geen wondermiddel en bevat natuurlijk niet alle voedingsstoffen die je nodig hebt. Wissel havermout dan ook vaak genoeg af met bijvoorbeeld brood, crackers of een ander type muesli of cruesli voor in de yoghurt. Andersom geldt natuurlijk ook, als je nu heel eenzijdig eet met alleen maar brood, dan is havermout juist een goede toevoeging aan je dieet. Variatie is en blijft de belangrijkste sleutel tot een gezond eetpatroon.
