Een makkelijk mee te nemen en zoet tussendoortje: rozijnen. Een zoete lekkernij die op allerlei manieren genuttigd kan worden. Je kan ze rauw eten, maar ook gebruiken bij het koken, bakken of brouwen van bier. De rozijn is natuurlijk afkomstig van de druif en ontstaat wanneer druiven gedroogd worden. Maar zijn rozijnen gezond? Of zijn het kleine suikerbommetjes? En wat is het verschil tussen een rozijn en een krent?
Het begint bij de druif
De reis van de rozijn begint bij de druif. De druif is de zogenaamde besvrucht (niet te verwarren met bosvruchten) van de wijnstok en is onderdeel van de wijnstokfamilie. Dit is een plantenfamilie die bestaat uit lianen, kruidachtige planten en struiken. Waaronder dus de druif. De wijnstok komt voor in landen die een mild tot mediterraan klimaat hebben, zoals Spanje, Griekenland, Frankrijk en Turkije. Druiven kunnen voor allerlei doeleinden worde ingezet:
- Als fruit, om vers te eten
- Als basis voor wijn of druivensap
- Voor de productie van druivenpitolie
- En natuurlijk voor het maken van rozijnen!
Van druif naar rozijn
Jaarlijks worden er zo’n 1.2 miljoen ton druiven geproduceerd, waarvan 24% van de totale oogst afkomstig is uit de Verenigde Staten (in 2016). Om een rozijn te krijgen, worden eerst alle druiven geoogst. Het is nog niet zo makkelijk om een druif uit te laten drogen. Al het water moet namelijk uit de druif worden gehaald. Het vocht moet van de binnenkant, maar het oppervlak worden geleid zodat het kan verdampen.
Echter heeft een druif een wasachtige laag waar water niet doorheen kan komen. Daarbij heeft de druif ook nog eens een chemisch mechanisme dat voorkomt dat de buitenste lagen kunnen uitdrogen. Eigenlijk doet de druif er dus alles aan om vochtig te blijven! Er zijn daarom drie stappen om van een druif een rozijn te maken:
1. Voorbehandeling
De druiven worden voorbehandeld met bepaalde (niet-schadelijke) chemische oplossingen om de buitenste laag van de druif te verzwakken waardoor water door de wand kan trekken.
2. Drogen
Drogen kan op drie manieren: in de zon, in de schaduw en mechanisch. In de zon is het goedkoopst, maar dit brengt veel risico met zich mee zoals insecten en bacteriën. Mechanisch drogen komt het vaakst voor.
3. Na het drogen?
Nadat de druiven gedroogd zijn, worden ze naar de fabriek gebracht waar ze worden schoongemaakt en restjes troep worden verwijderd. Hierbij moet men oppassen dat het wassen er niet voor zorgt dat de druiven/rozijnen opnieuw water opnemen.
En dan heb je rozijnen!
Voedingswaarden van rozijnen
Nu wil je natuurlijk weten: hoe gezond zijn rozijnen? Eerst kijken we even naar de smaak, rozijnen zijn veel zoeter dan druiven omdat 90% van al het water uit de vrucht is verdwenen. Maar eigenlijk is het water ook het enige wat is weggehaald, voor de rest zijn de voedingswaarden redelijk gelijk aan de druif.
Qua kilocalorieën bevat 100 gram rozijnen ongeveer 285 kilocalorieën met 5.4 gram vezels. Dit hoge percentage aan vezels zorgt ervoor dat rozijnen verzadigend werken en vezels bevorderen natuurlijk de darmwerking. Naast de 285 kilocalorieën bevatten rozijnen 64 gram suiker per 100 gram rozijnen! Het zijn zelfs een van de meest suikerrijke vruchten. Nu is suiker natuurlijk niet ongezond, integendeel, je lichaam heeft het nodig. Maar het is wel verstandig om je suikerinname in de gaten te houden, vooral als je bezig bent met afvallen.
Verdere voedingsstoffen die je in rozijnen tegenkomt zijn bijvoobeeld een hoge concentratie boor (wat goed is voor je botten en gewrichten), vitamine B (voor de vorming van vers bloed), koper (voor de vorming van bloedcellen) en ijzer (tegen bloedarmoede).
Rozijnen en tanden
Het schijnt dat rozijnen goed zijn voor je tanden. Amerikaanse microbiologen hebben ontdekt dat gedroogde druiven bacteriedodende bestanddelen bevat, deze remmen de groei van diverse bacteriën die een rol spelen bij de vorming van tandplak.
Rozijnen en diabetes
Rozijnen hebben een lage glykemische index. De glykemische index kijkt naar hoe snel koolhydraten worden afgebroken en hoe snel hun glucose in de bloedbaan terecht komt. Hoe sneller dit gaat, des te hoger de index. Rozijnen hebben dus een lage glykemische index en er zijn onderzoeken bezig waaruit blijkt dat dit een positief effect heeft bij het voorkomen en behandelen van diabetes type 2. Maar hier is nog wel meer onderzoek naar nodig om de precieze effecten in kaart te brengen.
Verschil rozijnen en krenten
Rozijnen zijn dus ondanks de hoeveelheid suiker, best wel gezond! Nu worden rozijnen alleen nog wel eens door elkaar gehaald met krenten. Wat is het verschil tussen rozijnen en krenten?
Rozijnen zijn dus (zon)gedroogde druiven, zoals we hierboven hebben uitgelegd. Nu zijn krenten ook gedroogde druiven, maar deze zijn afkomstig van een veel kleiner en donkerder druivenras genaamd Vitis vinefera of Korinthiaka. Deze druivensoort zorgt voor krenten die in vergelijking met rozijnen meer schil en minder vruchtvlees bevatten. En ze zijn een stuk zuurder van smaak.
Verschil rozijnen en sultana
Behalve dat er rozijnen en krenten bestaan, zijn er óók nog eens veel verschillende rozijnensoorten. Van een lichtgele kleur tot een diep paarsblauw of bruine kleur. In principe zijn deze rozijnen allemaal even gezond. Er zullen onderling kleine verschillen zitten in de voedingswaarden, maar dit is niet iets om per soort op te letten.
De normale rozijn is donkerbruin van kleur en de precieze grootte, smaak en kleur hangen af van welk type druif er is gebruikt. Dan heb je ook nog de sultana, die wij in Nederland vooral kennen als de gele of gouden rozijnen. Deze hebben een ander verwerkingsproces dan de normale rozijnen. Sultana rozijnen zijn meestal kleiner, sappiger en lichter van kleur dan rozijnen en krenten. In Nederland worden de ‘normale’ rozijn en de sultana vaak niet uit elkaar gehaald en vallen ze beide onder het kopje rozijnen.
Zijn druiven gezond? Ja!
Al met al is de conclusie dat rozijnen wél gezond zijn. Ze bevatten veel goede vitaminen en mineralen en veel voedingsvezels. Wel bestaan rozijnen voor een groot gedeelte uit suiker, dus net als met andere fruitsoorten moet je rozijnen met mate eten.
Meta-descriptie suggestie:
Zijn rozijnen gezond? Dat vragen veel mensen zich af wanneer ze deze zoete, gedroogde druiven eten. Hoe gezond rozijnen écht zijn lees je hier!
URL-suggestie
www.extragezond.nl/voeding/zijn-rozijnen-gezond
